Chin Christian Fellowship Of
Canada (CCFC)
The 12th CCFC Leadership Training (Regina, SK)
May 17-19, 2019
Session (1)
Family Issue
Facilitator:
Rev. Dr. Lorne
May 17, 2019 (Friday)
1. Zei thil paoh hi
biapi ah chiah caan an i dang cio. Pathian rianțuan hi innchungkhar in aa thawk mi
asi. A caan ahcun innchungkhar zohkhenh kha biapit deuh caan aum. Bianabia
ah... Ka no deuh lio ah hin phungchim ding le bible sianginn cachim ding in
leng ka rak chuak peng. Inn ah ka um satsai bal lo. Cucaah ka fa le nih hin
midang ca lawng ah rianțuan mi bantuk in an ka hmuh. Vawikhat cu zanlei meeting
kal ka thawh lai ah ka fa ka vun cawi / ka vun pom ta lai ka ti i aka tlik tak
diam, hmu lo bantuk in chawn loin aka kal tak diam ko. Ka nupi kha thil sining
ka chimh tikah cun kan nupi nih cun “Nangmah tel loin nun hi kan thiam cang”
tiah avun ka ti. Ka lu ah hin thingtan in ka tu hna sehlaw cu ko cu a lo. Ka
lung afaak tuk. Cu hnu cun ka innchungkhar sinah caan tampi hman khawh ka zuam.
Ka fa le an cutzat hnu ahcun Pathian rian cu ka țuan țhan ko. Ka innchungkhar
nih thazaang an ka pek tikah cun ka thim mi kan rian kha adikmi rian asi ti ka
theih.
2. Pathian nih akan
auhnak sang cem hi zeidah asi? Mi athongthong hna sinah thawngțha va chim maw,
ramdang ah Pathian rian va țuan le thil ngan pipi va tuah khi asi maw? Akan
auhnak hi lam naite ah hin arak si lengmang. Kan nupi/kan va le hi kan mission
hramthoknak hmasatcem arak si zungzal. Jesuh nih Khrihfabu adawt bantuk in va
nih anupi kha adawt awk asi. Nu nih an va le upat an thiam awk asi. Hihi mithmuh
kuttongh in tuah ding ahar ngaingai mi asinain hi ti kan tuah khawh hnu lawng
ah kan fa le hi kan dawt taktak khawh hna lai.
Nu le pa nih kan fa le
zohkhenh kan duhning hna le kan thiam ning hi adang veve tawn. Kan dawt ning
hna kan langhter ning zong adang veve ko. Minung cu Pathian nih talents dang
ngei cio in akan ser i cu talents cu kan i theih thiam piak veve i kan i
fonhtonh thiam aherh ngaingai. Kan i theihthiam i kan i fonhtonh thiam lo ahcun
i țhennak le innchungkhar buainak achuak. Cucaah innchungkhar
buainak/hnahnawhnak/temtuarnak kan tei khawh lomi kha Thlarau țhawnnak thawng
lawng in kan tuah khawh.
Innchungkhar ithennak
hi fa le nih an upat hnu zong ah an theihthiam kho hlei lo. An nih caah cun kha
bantuk in an no lio i rak i țhennak kha an thinlung ah afaak peng ko. Nulepa hna
rian cu pakhat le pakhat ibomh peng hi asi i kan kut pahnih i bawm in rian kan țuan
ahauh peng bantuk hi asi.
Caan pek khawh huaha loin mitampi caah caan peknak cha incun mitlawmte caah caan tampi pek kawh nih hin theipar țha le tam deuh a chuah ter khawh deuh.
Caan pek khawh huaha loin mitampi caah caan peknak cha incun mitlawmte caah caan tampi pek kawh nih hin theipar țha le tam deuh a chuah ter khawh deuh.
Question & Answer
(1) Question: Canada le US ah biakinn zuar kha atam ngai le hihi zeiruang ah
dah asi? Nu le pa nih cawnpiak hna lo ruang ah maw asi, Pathian nih a kaltak
hna ruangah dah asi hnga?
Lehnak: Kan lehnak hna hi nunphung le thlarau hoih in asi lai. America
cu vawlei lei ah an tli tuk cang, kum 50 liam cang mi he tahchunh ahcun;
-Pakhatnak: Pumh kan huam ti lo. Khrihfa dirhmun ah ai biatak mi nih cun
biakinn ah voi 18 thlakhat ah an kal tiah US magazine nih ati. Kan mah chan
ahcun zarhkhat ah 2-3 kan i pum. Cucaah kan fa le nih hin ‘ka nu le ka pa zong
nih ahuam țung lo’ an ti i an tuah ve ti lo. Biatak a um kho ti lo.
-Pahnihnak ahcun sport le thil dangdang hi Sunday ah an tuah lengmang tawn. Cucaah pumh caan kha sport tuah caan/ movie
zoh caan le entertainment phunphun an chuah mi nih hmuhma achuh dih cang.
-Cun Mirang hi fa tlawm chin lengmang kan ngei. Hi ruang zongah hin asi. Muslim
hi fa tampi an ngeih ruangah ațhang mi an si.
(2) Zeitin dah priority hi kan pek lai?
Mipeem le refugee caah cun First Generation
caah hin ahar cem mi asi. Fa zohkhennak kong ahcun US/Canada le nan ratnak nan
ram lei sining kha arak i dang ngai lai tiah ka ruah. Pathian rianțuan hi ațhatuk
mi rian asinain acaan ahcun hnulei vun tolh chung i kan innchungkhar vun
zohkhenh kha aherh tuk mi rian asi. Fa le nih hin ka nu le ka pa nih biaknak
lawng ah caan an hman i kan sinah caan an hmang lo. Cucaah cun Biakinn kal hi ka
caah ațha hlei lo tiah an ruah khawh. Asia pawl hi cu “NO” ti chim hi nan i
harh ngai. Asinain nan chim khawh hi ahau. “YES” ti fawn țung i hmaipanh khawh
lonak cun “NO” ti ko i tuah lo kha ațha deuh. Innchungkhar zohkhenh hi kan
mawhphurhnak hmasabik asi.
Ka hawipa Earl hi biaknak lei ah ai pumpe
taktak mi arak um. A nupi hi Parkinson zawtnak in azawt tikah a nupi zohkhenh
in inn ah aum i biakinn zong aphan kho ti lo. A nupi kha țhatein azoh khenh. Cucaah ka timi cu; Earl, 'atu na tuahmi hi
Pathian nih rian an khinh mi asi tiah ka rak ti. A nupi zoh khenh athiam mi kha
athiam dik tuk tiah ka ruah piak. Earl bantuk hin kan innchungkhar nih an kan
herh ahcun innchungkhar caah kan kal/kan tuah ding asi. Minung pakhat nunnak hi
abiapi tuk i mi tampi caah țhahnem na si khawh lo hmanh ah minung pakhat caah
santlai na si kha mission riantling na țuan asi ve.
Ka fa le an no lio ahcun ka fa le caah ah caan
ka pek hna. An hung țhan dih tikah cun Biaknak lei ah caan ka pek țhan. Ka fa
le nih hin an ka lomh tuk hringhran. An herh lio caan ah caan ka pek hna i atu
ahcun Pathian lei ah caan ka pek khawh cang. Kan nunnak ah zei hi dah atu ah
abiapi timi hi thim thiam ahau ngaingai.
Session 2
Facilitator: Rev. Dr. Lorne
Family Issues
Psalm 78
1. Psalm 78 :5-6 kan hmuh bangin Bawipa rian kan tuan mi hi kan chan in chan
3-4 tiang i anguh dingin kan țuan ding asi. Cun kan fa le zong nih an mah chan
ahung phak tikah chanthum- chanli tiang nguh ding in ttuan an i tim ve lai.
2. Khrihfa nun cu Olympic tlik zuamnak i pakhat hnu pakhat fungchanh (Olympic
Relay) tlik zuamnak bantuk khi asi. Kan zumhnak le biaknak kha chankhat hnu
chankhat kan i chanh peng awk asi. Kan mah lawng nih fek țhup in tlaih peng
ding asi lo. Fung i chanh tikah na pekmi pa nih na kut cung in alak khawh lo
ahcun atlik pi kho lai lo. Cucaah mah nih kha fung kha sautuk i tlaih ding asi
lo i na tlik pi lai i arak in ngaktu sin ah na hei chanh lai. Cun ready in arak
in hngaktu nih na kut cung in arak lak ve lai i atlik pi ve lai. Cu pin ah cu
tlik zuamnak țanpitu mipi hna nih thapek nak in akam ah amah lei țang nih khan
an tlik pi ve. Cuticun atlimi he atanpitu he hmunkhat ah kawltung lei hoih in
tlik pi kha Khrifa mi hna kan rian cu asi.
Cu bantuk cun hruainak le mawhphurhnak midang/mino sinah kan pek
hna tikah țhut i zoh sawhsawh loin thazaang kan pek hna i kan bomh hna awk
asi.
Kan fa le sinah zumhnak fung kan chanh hna
tikah hin kan nunphung le biakning siloin Jesuh Khrih ah anung mi biatak nun/
raithawinak hi ka cawnpiak hna ding asi. Kan nunnak ah zei bantuk khuaruah har
dah atuah ti kha kan chimh pah hna in an nichiar nun ah zei bantuk in dah
Pathian nih thilțha le lianngan atuah ti kha kan hal lengmang awk asi.
3. Kan nih upa lei asi cang mi nih kan fa le
hna caah zohchunh awktlak lamhmuhsaktu "Mentor" kan si piak hna ding
asi. Kan mah nih kan thiam lo asi le midang ati khotu kawl piak hna zong ațha.
Miphun dang mino, zumhnak nung angei mi zong hi kawl piak khawh hna ahcun ațha
ve ko.
4. Hngakchia kum 10 in atanglei an si lio i Canada an phak ahcun Canada nunphung kha an nunphung pakhatnak ah an ruah i an miphun nunphung kha nunphung pahnihnak ah an ruah ve. First Generation nih nunphung le holh tlau an duh lo. North America cu mipeem ram (Land of Immigrants) asi bantuk in hnulei chan umtuning vialte kan zoh tikah - Second Generation nihcun an umnak ram nunphung kalning khan kal an duh ve. Kan mah nunphung le biakning te lawng in kan fa le kalpi kan timh peng hna ahcun kan fa le nih biakinn kal huam lonak ah hman an fawi te. Pathian an thangțhat duhning kha theihthiam piak i Biakinn ah zalawng tein thangțhatnak an tuah khawh ve kha aherh bikmi asi. Kan nunphung le sining kan uar tuk ahcun chankhat/ chanhnih (1-2 Generation) tiang cu kan i hnek kho men lai nain khi pin lei khi cu kan tuah kho ti lai lo. Chan tiluan kan tlaih thiam lo ahcun palefa kan i tthen tuan lai. Canada ram i German miphun le adangdang miphun sin in hin cu bantuk dirhmun cu mithmuh in theih khawh asi ko.
Fa le hi kan eimi hi ei ve hrimhrim hna seh
ti khawh asi lo. Kan nih kan duh ngaimi sachungril kha hramhram in kan hnek kho
hna lai lo. Cu bantuk in Pathian an thangțhatnak zongah kan duhning in hnek
ding an si lo. Miphun cio nih țhatnak an ngei. Ațhami i lak in ațhalomi kha hlawt
ding asi ko. Nan nunphung țhațha kha kan mah Canadian hi rak kan hrawmh ve ko
uh. Kanmah nunphung țha zong i hrawm ve uh. Cuti kan i hrawmți hna lo ahcun kan
sung veve sual lai. Miphun dangdang ifonh in khuasaknak (Plural Society) ahcun mah
nunphung lawng kha ațhabik ti siloin kan nunphung ihrawmpi thiam kha țhanchonak
asi.
Question
& Answer
Biahalnak: Pastor pakhat nih amah Khrifa buu lawng
siloin Khrifa buu tampi caah voikhat ah pastor rian akemh dih mi khi Bible he
akalh maw? Bible ah nupi pakhat lawng va ngei ati bantuk khin pastor zong nih
hin Khrifa buu pakhat bak azoh khenh awk asi tinak asi kho maw?
Lehnak: Mah ka zawn i nupi pakhat lawng ngeih timi
hi cu Khrifa buu siloin zumhnak pakhat lawng ngeih ding asi. Zumhnak ai khat
dih mi Khrifa buu ah pastor ttuan kha apoi lo, zeicatiah kan pum nih teng-nge
tampi angeih bantuk hi asi i ateng-nge kip kha kan zoh khenh ding asi ko.
Biahalnak: Hika
ram kan phanh hnu ah kan fa le he kan holh kan i thei ti lo, kan duh mi zong
kan i khat ti lo, kan eidin hmanh ah kan duh mi rawl aa lawh ti lomi hi zeitindah
kan tuah ah atthat bik lai?
Lehnak: Hi kong he pehtlai in Efesa 6:1-4 chung kha tthatein rel uh. Nan fa le he hin nan pahnih
in nan i theih khawh cem nak bia in chonh khawh peng i zuam zungzal uh. Kan
holh kan i theih kho ti lo tiah nitin nan i chonh tawn mi kha tlawmter deuh
ding asi hrim hrim lo. “Speak in your own
language as the best you can” Nan lung pian veve cemnak in aherh le kutke
piah pah zong in ichonh ding kha asi. Holh kan itheih lonak nih khan nulefa/
palefa pehtlaihnak kha donh ter hrimhrim ding asi lo.
CCFC Leadership Training
Regina, SK
May 18, 2019 (Saturday)
Morning Session
Legal & Domestic Violence and Criminal Issues
Facilitator: Officer Frank Kovacs
Facilitator: Officer Frank Kovacs
(Regina
City Police)
1. Kan mah le kan ram cio ah thil kan tuah ning
le kan ruah ning aphunphun aum cio ko lai. Asinain Canada ram kan phaak cang
hnu ahcun Canada dun le dan (Ĺaw) hi kan zulh ding dun le dan cu asi cang.
Abikin Khrihfa țha nihcun Canada Law hi kan zulh ding hi kan rian asi.
2. Police cu dun le dan sertu kan si lo. Cozah nih nih dun le dan asercia mi kha pehzulh in ațuanchuahtu lawng kan si. (Police work is not to make law but to enforce it.)
2. Police cu dun le dan sertu kan si lo. Cozah nih nih dun le dan asercia mi kha pehzulh in ațuanchuahtu lawng kan si. (Police work is not to make law but to enforce it.)
3. Canada ahcun abiapi in Municipal or City
Police le Royal Canadian Mounted Police (RCMP) tiah phunhnih in kan um i hi
chung ah hin Department tampi aum; Administration, Investigation, K-9 (Uico
hmangmi) Unit, SWAT etc. tampi kan um. Uniform ai hruk lomi police tampi an
um bantuk in khuachung le mipi kha ttihnung dirhmun phanh tikah thuam ttha ttha
he meithal ken in raltuk in ral atumi Swat Team timi police zong an um ve.
RCMP cu Federal Police an si i
province kip i city police nih kan huap chih khawh lomi small city tete khi
ttuanvo an laak chih tawn.
4. Canada cu province 10 le Territory 3 aum i cu
chung ahcun Quebec Province le Ontario province lawng hi province level in police
angei kho mi an si i Ontario ahcun OPP - Ontario Provincial Police ti an si i
Quebec Province ahcun QPP - Quebec Provincial Police ti an si ve. Police rian
cu khuami le khuachung himnak caah biapi tuk asi caah lahkhah zong hi tambik
pekmi an si ve i zik-hnawh (Bribery & Corruption) asi khawh chung in an um
khawh lo ding in dirhmi asi. Cun thleidannak (Discrimination) ngei lo ding hrim
asi. Dawt deuh mi le dawt deuh lomi tiin rian țuan khawh asi lo.
4. Police cu țih ding asi lo. Mipi himnak
avengtu kan si. Cucaah Community, Sports le Sianginn lei hna ah hin tampi kan i tel ve
tawn. Kan caah cun zei bantuk miphun paoh hi an i khat dih i ruang tein kan zoh
dih hna. Aherh ningin Fire Department, Paramedics, Ambulances, local NGOs timi
pawl he kan i bawm tawn.
5. Mipi lakah poipang aum tikah arannak in
pehtlaihnak 911 hi cu Serious Crime/Incidents (abiapi tukmi thil) lawngah auh
ding in tuah mi asi. Eg. Țihnung thilțhalo an tuah cuahmah lio, lainawnnak,
midang nunnak caah țihnung acang cuahmah mi, accidents, innkang etc. hna um
tikah auh ding asi. Adang kong ahcun police office ( General Number) tu ah khin auh ding
asi. 911 hi azei kong paoh auh ding asi lo.
6. Hngakchia nih 911 an kawh sual maw/ nangmah nih na hmeh sual asi ahcun na inn ah Police an ra hrimhrim lai. Nan inn ah țihnung le buainak aum lo ti an theih hnu lawngah an kir lai. Hihi cu a phung asi. Kan rat hnu ahcun kham khawh kan si ti fawn lo, nuleva i vuaknak achuak tikah anmah pahnih nak in an fa le khi bia kan hal deuh tawn hna; aruang cu hngakchia cu lih an chim lo. Cun nuva ai sivua mi um tikah kan zoh hna i an pahnih tukvelh nak hmual alangh veve ahcun kan tlaih veve tawn hna. Pakhat cung lawng ah hma neh alangh ahcun pakhat nih avelh mi asi lai tiah hmual ing lomi kha tlaih deuh hmasa an si.
7. Canada ram ahcun aho paoh nih Charter of Rights and Freedom – hi kan theih hrimhrim aherhmi asi. Zeidah kan covo, kan rian asi timi le kan zalonnak asi timi hi theih kan herh dih mi asi.
8. Chungkhar buainak hi aphunphun aum. Tlawmpal in van langhter usih law:
(a) Takpum ahnorsuang mi i velh, i tuk, i vuak etc. (Physical Abused)
(b) Hramhram loin nupa sinak hman pi or tuahter or tuahter timh (Sexual abused)
(c) Mi thlanglamh le zohchuk, Hrocer, țhihphaih, lungzawtnak ngeihter ( Mental Abused)
(d) Tangka kong buainak/ hramhram in tangka chuh, duhpoh in tangka hmanpiak etc. (Financial abused)
(e) Thlarau lei ah mah duh ningin hruai – Biaknak hnekchih (Spiritual abused)
(f)
Thinlung/Ruahnak ah ttihnak umter nak (Psychological Abused)
9. Innchungkhar buainak (Domestic Violence) in tlaih tikah hin atam deuh cu zankhat lockup chiah ta an si. Thil cang mi konglam hlat/țial dih hnu ah “No Contact Order” pek in min an thut ter hna. Cu ti order chuah hnu ahcun abuai hnawh mi hna kha phone in maw, mi lamkal thlah in maw, email/chat, social media in maw zeiti manh in pehtlaihnak atuah ding asi lo ti khi asi. Cu ti kham chung lio caan chung ah pehtlaihnak atuah ahcun tlaih khawh colh asi i alet in asualnak kha chapchih piak khawh asi.
10. Child Abused - timi hi a
phunphun a um. Acunglei he hin pehtlaih ter khawh dih asi. Hngakchia țhate zoh
khenh lo le eidin pek duh lo tiang khin tampi a um. Hrocer, vual lakin bengh, sih,tuk etc, rawl pek loin chiah, hri
in ttem, TV video țhalo zohter hna ti bantuk hi (child abused) an si dih.
11. Kumtling
lo sex tuahnak kong: Kum 14 in hin sex tuah khawh cu asi. Asinain Kum 14
-16 kar hna kha an mah kum nak in kum 3 in acunglei upa deuh mi he nupa sualnak
an tuah ahcun upa deuh kha sexual
assault in tlaih khawh asi. Asinain sex atuah mi hna kha kum 14 -16 kar
ahcun kum hnih lawng ahlat mi an si ahcun pahnih hnatlak (mutual consent) ti
piak khawh an si.Asinain asualpi tu kha ca chimtu, pastor, riangeitu etc. asi
ding asi lo. Example; Kum 14 nu khi kum 16 cung pa he sex an tuah ahcun sual
asi. Kum 15 nu kha kum 17 cung he sex an tuah ahcun sual (Offence) asi. Kum
hnih lawng i hlat khawh asi. Kum 16 tling rih lomi nu nih amah duh tein amah
nak kum 3 cung upa he sex atuah zong ah cu pa cu sualnak tuahtu asi tthiam
tthiam.
12. Fa le tawțawk bengh le voihnih khat fungtuk kha apoi lo. Asinain na benghnak or na tuknak neh kha atak pum chung hmun khat khat ah ai theih awk asi lo. Tuknak hmual (Bruise) aum paoh ahcun “Child Abused” asi cang.
13. Fa le chimh hrin ning aphunphun atampi ko i nu le pa nih fim ngai in thimthiam aherh. Tuchan ahcun bia an ngaih lo ruangah an phone or social media nitin an hmannak (TV, Games, Wifi, Ipads etc.) laak piak chung hna khi ațha ngai ngai. Kan chimh mi na ngaih lo caah nangmah duh mi kan tuah ter kho ve lo ti in cawnpiak hna hi attha ngaimi asi.
14. Hngakchia kha nan chimh hrin khawh ti hna
lo ahcun Police sinah rak kan chim uh. Kan mah nih ngakchia zohkhenhnak -
Resources - tampi kan ngei. Kan in bomh hna lai.
15. Thil sual atuahmi nan report duh tikah min
chim loin tuah khawh asi. Witness in zapi hmai va chuah theng hau loin um khawh
asi ko.
16. Spiritual Abused - timi
zawn ah hin mah biaknak lawng ahman ti in mi biaknak zeirel piak loin zapi hmuh
ah thangchiat/ cattial bantuk zong hi atel. Cun kum tling rih lo kha amah tein
biachahnak ai tuah khawh hlan ah athinlung ah ttihnak um lak in mah hi thlarau
riantuannak asi, na ttih awk asi, na zulh awk asi ti in athinlung ah ttihnak
umter zong kha (Spiritual Abused) cu asi.
17. Psychological Abused -
Thinlung/Ruahnak ah ttihnung umter timi cu; hngakchia kha biaknak in maw, ei
din in maw, thilri in maw ttih ding in tthih-pheih hna khi asi. Cucu na tuah lo
ahcun rawl kan pe lai lo ti bantuk, misual attih mi khi kan vuak ter lai,
innleng ah kan hlonh lai i zan khuadei na um lai, kan kal tak lai i nangmah
lawng na um lai ti in athinlung ah ttihnak/thinphan thlalaunak umter kha asi.
Hngakchia kumtling rih lo (Abik in kum 13 tang ) Biaknak i na pianthar lo
ahcun Hell ah na tla lai ti in attih tuk ding in thinphan ter te hna hi police
nihcun “Psychological Abused” ah an chiah mi asi. An lungthin daitein cawnpiak
hna ding asi. Cu bantuk in thinlung in tthihphaih atongmi (Mental Abused) hna cu sianginn chung ah
khin hawi bantuk in an um ti lo, an lau, an thin phang tawn i an saya te nih
zeidah acang ti an lunghrinh hna ahcun bia an hal hna; cun an innchungkhar ah
pakhat khat aum caah asi ti an lunghrinh ahcun police zong an auh hna i hlathlainak an tuah tawn.
18. Sexual Abused - Nupa
sinak sualnak kong ah hin pakhat theih aherh ngai rih mi cu ram cheukhat cu kum
tling loin nupi tthit/ va ngeih ter aum. Canada ah kum 18 cung lawng va ngeih
khawh asi ti an hngalh caah kumtling lo an fa le kha an ram ah an kirpi hna i
kum tling loin (Under-aged girls) kha va an ngeihter mi hna zong khi kan theih
ahcun Sexual Abused- sualnak tuahtu ah kan chiah tthiam tthiam hna. Cun biaknak
kong ah cuarpar tan (Circumcision) bantuk zong khi kum tling lomi kha Canada
Law nih apom lo caah ti in an ram ah an kirpi hna i an tanpiak tawn hna. Cucu
Canada an kir tikah kan theih hna ahcun sualnak tuahtu ah chiah an si ve tthiam
tthiam ko. Canada Upadi nih apom lomi thil kha apomtu ram ah va tuah in vun
kirpi khawh asi lo.
Adonghnak ah chim ka duhmi cu khua pakhat ah
hin police cu mi tlawmte kan si (Bianabia ah; Regina City ah hin police 375
lawng kan um i Regina city population hi 230,000 leng asi) i kan i phazo tlu
cawk lo. Cucaah mipi hi kan mit/kan hna (eyes and ears) nan si. Fiang tein
sualnak nan theih mi nan hmuh mi paoh kan thanh lengmang uh. Canada ram ahcun
na mit in na hmuh ko mi sualnak kha report loin na kaltak ahcun nangmah kha
misual na si ti in tlaih khawh na si ve. Na report tikah min langhter loin
report tuah khawh asi. Report nan tuah ruang ah nangmah kha hnahnawh pek khawh
na si lo.
Cun nan philh lo ding ka duh mi cu; Kan mah
police hmanh nih kan hrin mi kan fa le asi lomi nan fa le caah zohchunh awk
tlak (Role Model) si kan i zuam zungzal ahcun nanmah hringtu nulepa
chinchin nihcun fa le zohchunh awk in nichiar te hi nan nun ding hrimhrim asi.
Religion Issue
Prof. Dr. Darren
1. Khrihfa bu hi minung Pum bantuk asi. Pum cu
taksa adangdang kut, ke, mit, lu etc. aa fonh dih hnu ah pum asi. An rianțuan
khawhnak tete zong an i dang cio. Cu bantuk in Khrihfabu hi asi. Achung i a um
mi hna hi Pathian nih thiamthil (laksawng) phunphun akan pek dih cio hna. Kan
thiamthil hi i khat dih sehlaw kan i simh dih hna hnga. Zeihmanh kan tuah kho
hnga lo.
Khrihfa bu cu pangpar dum bantuk asi. Pangpar dum ahcun pangpar phunphun an mah le sining cio in an par dih. Khrihfabu țhanchonak caah cun kan ti khawh tawk in kan thiamnak cio ah i zuam ding kan si.
2. John 17 ahcun ange tete kha i fonh in pakhat
si dingin akan fial. North America le Europe ahcun Khrihfa Biaknak ah hin -zumhnak
tlaihtleng-"Doctrine" hi biapi deuh ah kan chiah tikah i fonh khawh
ahar ngai ngai.
3. Jesuh nih akan cawnpiak mi cu mi caah pumpek
le dawtnak va tuah asi. Midang caah dawtnak le ipumkhatnak kan tuah lawnglawng
ah hin thlarau laksawng dawh kan co khawh.
4. Lungrualnak hi biaknak lawngah aza lo, vawlei pumpi zong nih
hin aherh taktak mi asi. Asinain abik in
kan nih Khrihfa hna leng bang nih cun zohchunh awktlak in lungrualnak le i
pumkhatnak hi kan au pi aherh chinchin. Pathian nih Khrihfa bu ah thiamthil
aphunphun akan pek cio i, hihi dawtnak he lungsaunak he Pathian laksawng asi ti
kan i cohlan piak thiam cio ahcun lungrualnak le pumkhatnak cu kan Khrihfabu
chungah a um ko lai.
Question & Answer
(1) Khamhnak atlau kho maw? Thlarau rianțuannak hi
zeitin dah na ruah?
Lehnak: Ka zumh ning hi adang kho men. Khamhnak hi voikhat te ah
acangmi thil (one time event) asi lo, ai peh pengmi lamthluan (a long journey)
chung i nitin kal kha asi i cucu Jesuh zumhnak in asi. Peter kha zeitik lio ah
khan dah khamhnak ahmuh tiah na ruah? Nga atlaih lio caan ah khan maw, asilo ah
Jesuh ahlawt lio ah maw, asiloah akhamhnak a thlau pah lengmang maw? Theih ahar
ko. Ka fanu upabik hi kum 22 asi. Pa pakhat he an um ți i biakinn ah an kal lo.
Amah cu dawtnak a ngei, ațha , micung zong ah ațha. Thla kan cam piak hna. A
hngakchiat lio i ka sin aum lio ahcun thla acam peng ve mi asi. Asinain atu cu
Jesuh azul lo mi asi. A caan ahcun thil pakhatkhat ruangah hin Jesuh sinah an
kir te lai ti zumhnak kan ngei. Peter nih Jesuh a hlawt lio bantuk khan.
Khamhnak cu a tlau/ tlau lo ti ka chim kho lo. Jesuh auhnak kan cohlan i amah
nitin zulh hi kan khamhnak le kan luatnak cu asi.
Thlarau
Rianțuannak Kong?
Lehnak: Baibal hlun ah khan ka zoh țhan tawn. An co ning le langhning
an i dang cio. Laksawng pek mi dangdang bantuk khin. Pathian he kan i tawnning
cio hi adan cio caah midang kha zeitindah an si ve awk asi tiah kan chimh ding
hna asi lo. Moses cu burbuk chung i meialh kha achonh, asinain midang tu cu an
rak tlu. Pathian hi kan mah duhning in kan sinah hitihin rak kan chawn tiah
nawl kan hei ngeih kho lo, a kan pek ning cio tu khan kan cohlan khawh ding kha
asi. Thlarau rianțuannak acomi cheukhat an tluk lio
ah cheukhat nih tlu loin Moses bantuk in bia aruah mi an um ve ko lai. Thlarau
rianțuannak cu minung nih tah ding asi lo, Thianthlarau țawnnak asi.
Question: Mah le mah ai that mi khi vanram an sung lai
maw?
Lehnak: Hi kong leh hi ahar ngai nain kei kan lehnak hna cu hitin asi.
Pathian cu minung nih alung kan tlinter kho lo, cucaah afapa Jesuh Khrih lawng
in remnak ka ser lai (I will reconcile through him) ati bantuk
khan ruh ro hmanh an tho țhan atitu Pathian nihcun amah Khrih in akan remter
ding kan si caah mah le mah ai that mi hna an thlarau Hell kal le vanram kal
kong kha kan mah chim ding rian asi lo, Pathian nawlngeihnak asi.
Question: Psalm chung i "Nan nih cu pathian nan si" ‘you are
god’ atimi khi zeidah achim duh mi asi?
Lehnak: Minung cu zeizong vialte uktu ding le zohkhenh tu ding ah
sermi kan si. Sualnak lam ithim loin Pathian serpiak mi lam ithim ahcun sermi
vialte uktu ding kan si ding mi kha sualnak lam kan i thim caah ukmi ah kan i
chuahnak hi asi. Nitin kan nunnak ah hin kan hmaika ah thimnak (Choice) achiah
zungzal i cu thim ding cu caan tampi chung zong akan hngah tawn. Bible chung ah
kan hmuh mi cu; ka rum cang, ka ngeih hi aza tuk cang, keimah nawl ka ngei bik
nan i ti lio khi zeitluk sifak dah nan si, hruk eih awk hmanh angei lomi nan si
akan ti lio tu arak si. Cucaah mah mithmuh le
ruahnak ahcun pathian tluk in thil kan tuah kho ve kan i ti lio khi Pathian
hmai ahcun samfang ngaw hmanh kan rak si lo. Cucaah nang cu nangmah lungput pi
ah khan pathian na si nain Pathian hmai ahcun samfang ngaw hmanh na si lo akan
tinak cu asi.
Question: Judas Iscariot kha
anu paw chung in rak chuak hlah seh law ațha deuh atimi kha ziah Pathian cu
zeizong te atheihtu asi ko ahcun aleirawi te ding zong cu theih cia asi ko ah
ziah achuah ter. Mi țhalo hna hi khuakhih cia in hi vulei ah hin an chuah ve
caah asi maw?
Lehnak: Pathian nih thleidan mi minung angei hrim lo, misual akan
tlanh tik zong ah tlanh mi le tlanh lomi ti akan ngei lo. Khamhnak kong kan
chim mi he khan alo ngai mi asi. Khamhnak cu voikhat te i caankhat te caah
chikhat te lawng ahung chuak mi bantuk asi lo i nunnak lamthluan saupi chung ah
nitin khual atlawng mi dirhmun asi. Cu lamthluan chung ahcun thimnak (Choice)
phunphun kan hmaika ah thim ding aum leng mang. Jesuh le Judas Iscariot hi chikhat te ai tong
i ai leirawi colh mi an si lo, caan saupi an um kal, an tlong leng tti i cu
chung ahcun Judas Iscariot nih hin
thilttha thim caan tampi arak ngei ko. Asinain caan ttha vialte kha lak loin
Jesuh kha adonghnak ni te i chikhat aluatnak ding ca te lawng ruat in aleirawi
mi nih akan cawnpiak mi cu; kan nunnak ah caan sautuk Pathian nih aphunphun
auhnak la duh loin lungkhong in ai chang mi hna khi caan ttha an sungh mi atam
ning, an i chiar tikah cun caan vialte nih aliam tak dih hna ning, afah tukning
kha langhter. Phundang in chim ahcun Jesuh zultu lak ah khan Mission rianhar
bik khinh mi cu Judas Iscariot tu kha
asi ti awk khi asi. Vulei minung kan lungput sining hi Judas Iscariot dirhmun nih hin fiang tuk in alanghter mi asi.
SESSION – II
1. Khrih ah pumkhat kan si. Keimah nih kan
herh hna, Canada Khirihfabu nih kan in herh hna i nanmah zong nih nan kan herh
ve. Kan i herh veve cio hna.
2. Minung kan nunnak ah hin kan idang cio hna. Micheu cu a khulrang ngaimi kan um lio ah micheu cu khulnuar ngaimi zong kan um. Holh rang mi kan um lio ah holh nuar ngaimi zong kan um tthiam tthiam ko. Fa le hi hramhram in biaknak ah nam ding an si lo. An mah le an ti khawh ning cio in ra ko hna seh. Thlaici vorhtu nih thlaici avorh tikah an keuh ning adan cio bantuk in Pathian bia cu kan chungah akeu cio ko nain akeuh ning cang le phun adang cio hna ti theih ah ațha. A keuh ttha mi kha zohkhenh afawi i akeuh chia deuh mi kha zohkhenh deuh ahau ko.
3. Aho paoh hi kan mah tawk tein kan par cio hna i kan mah tawk cio in temtuarnak le tukforhnak zong kan tong cio dih fawn hna.
4. Keimah ka thawngțha bia hmuh ning hi adik
bik ti khawh asi lo. Kan nunphung he aremning in kan hmuh ning zong adang cio
kho ko.
5. Thir in thil dawhdawh ser khawh asi bantuk
in thir țhiam țhiam in mi that khotu meithal le hriamnam le adang thil țihnung
zong ser khawh asi. Cu bantuk in fa le cawnpiaknak ah hin acang kho. Na fa nih
thil sual atuah sual hmanh ah kha thil sual lila in khan thilțha atuah khawhnak
ding lam kha hmuh sak khawh asi. Ka fa le nih thil an tuah sual ahcun hihi nan
caah cun nan ceunak ding caah caan țha tu asi (opportunity to shine) ka ti tawn
hna. Mi he isik le ivelh cu sual asinain cu siknak cu remnak ah na ser khawh
ahcun thilțhalo kha thilțha ah na canter khawh i cucu Khrifa nun ah adawh tukmi
asi pin ah Jesuh Khrih hnu zultu na sinak zong kha na langhter asi fawn.
6. Harnak chungah dawhnak a um. Kan tlamtlin lonak
i soisel loin dawtnak in kal ți hna usih.
Question
& Answer
Biahalnak: Khrifa upa, pastor ti in rian cu kan ttuanti
ko hna nain kan lungchung in ai rem kho lomi le bianek in pakhat le pakhat i tihram peng kan hman mi hi Khrifa dik tak kan si lo ruang ah asi hnga maw?
Lehnak:
Khrifa kan si hnu ah hin tukforhnak phunphun kan ngei ko. Paul nih achim
mi; “tuah ka duh mi kha tuah loin tuah ka
duh lomi kha ka tuah tawn” ati bantuk in Khrifa kan si hnu ah hin mah hi
kan tuah awk asi kan ti ko nain kan tuah kho cio tawn lo, cucaah nitin te hi
amah Pathian sin ah i ap tthan (Surrender) in amah bomhnak kha hal peng kan hauhnak
asi. Azarh, athla le akum cu chim lo, nikhat chung te hmanh ah hin tukforhnak
in kan luat kho tawn lo. Cucaah nichiar hi Pathian sin ah i ap (surrender) kan
hau zungzal. Hi bantuk in mi va huat le bianek te hna va ti kan hman khi cu
minung chuah pimi buainak (Human Problems) an si ko. Cucaah Pathian khamhnak
thawng lawng in luatnak hi sehkanh pakhat hmanh tlau loin kan herh zungzal nak
cu asi.
Zei miphun Khrihfabu paoh nih harnak an mah
tawk in an ngei cio.
Canada ram ah Khrihfa buu kan zornak aruang pakhat
cu:
(a) Thilri le ngeihchiah kan uar tuk
(b) Thlarau rianțuannak kan i zumh kho ti lo.
Pumsa pin ah thlarau a um ti azum lomi zong Khrifa aa timi chung ah kan tamtuk
cang. Cucaah thlarau rianțuannak kan theithiam ti lo.
Cucaah cun Canada Khrihfa bu nih nan mah Chin Khrifakan in herh hna. Nanmah
zong nih nan kan herh ve.
Rianțuan ti hna usih.
Comments
Post a Comment